رئیس فرهنگستان علوم مطرح کرد تمدن رضوی؛ راهکار نجات بشر از بحران‌های اخلاقی و افول تمدن غرب

محمدرضا مخبر دزفولی امروز ۱۵ اردیبهشت‌، در افتتاحیه ششمین اجلاسیه کنگره جهانی امام رضا(ع) که در تالار قدس حرم رضوی برگزار شد، با تأکید بر جایگاه تمدن اسلامی و فلسفه کرامت انسانی اظهار کرد: تمدن اسلامی با تکیه بر تعالیم قرآن، انسان را موجودی برخوردار از کرامت ذاتی، حقوق فطری و مسئولیت اجتماعی معرفی می‌کند و این مفاهیم در بستر تحولات سیاسی و فرهنگی معنا و دلالت تمدنی خاصی می‌یابند.
وی با ترسیم سه‌گانه تاریخی حیات ائمه اطهار به عنوان یک انسان شامل دوره خلافت، تثبیت علمی و فرهنگی و دوران تقابل با دستگاه‌های طاغوت، افزود: شخصیت امام رضا(ع) آمیزه‌ای از هر ۳ ویژگی تاریخی است و عصر ایشان به عنوان بستر مهم تمدنی، نیازمند مطالعات دقیق و عمیق است.
مخبر با انتقاد از تناقض‌گویی تمدن غرب در ادعای دفاع از حقوق بشر تصریح کرد: غرب با بهره‌گیری از سازوکارهای استعمار نوین و افراط در مادی‌گرایی، نه تنها به کرامت انسانی پایبند نبوده بلکه آن را به حاشیه رانده است. در مقابل تمدن اسلامی با تأکید بر وحی و کرامت ذاتی انسان، الگویی برای نجات بشر از دوگانگی تمدنی ارائه می‌دهد.
وی ادامه داد: تمدن رضوی با تأکید بر کرامت انسانی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی، راهکار نجات بشریت از بحران‌های اخلاقی و انسانی تمدن غرب است. بازخوانی این تمدن امری حیاتی برای ارتقاء حاکمیت دینی و بازسازی معنوی جوامع است.
رئیس فرهنگستان علوم با تبیین معنای کرامت انسانی از منظر قرآن و سنت گفت: کرامت تنها زمانی به انسان نسبت داده می‌شود که فعل و رفتار او مطابق با ارزش‌های اخلاقی و الهی باشد. کرامت، عزت درونی انسان است که با غیر سنجیده نمی‌شود و قرآن این کرامت را امری فطری و جهانی، فارغ از نژاد، جنسیت و مذهب می‌داند.
وی با اشاره به دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر آیه « وَلَقَدۡ کَرَّمۡنَا بَنِیٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِی ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّیِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَیٰ کَثِیرࣲ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِیلࣰا» خاطرنشان کرد: کرامت، شرافتی است که از عقل و قدرت تعقل انسان ناشی می‌شود؛ موهبتی که دیگر موجودات از آن بی‌بهره‌اند. سجده فرشتگان بر آدم نماد این کرامت ذاتی و الهی است.
مخبر با تأکید بر نقش عقل در نظام کرامت انسان گفت: بر اساس روایتی از امام رضا(ع) «دوست هر کس عقل او و دشمنش جهل اوست». همین عقل و اختیار است که به انسان کرامت و مسئولیت می‌بخشد و در قرآن نیز بر این اختیار تأکید شده است. امام صادق(ع) نیز تصریح می‌کند که خداوند عادل‌تر از آن است که کسی را مجبور به گناه کند و سپس او را بازخواست نماید.
وی کرامت ذاتی انسان را مشروط به مسئولیت‌پذیری دانست و اظهار کرد: یکی از ارکان کرامت انسانی، مسئولیت اجتماعی است. در تعالیم اهل بیت(ع) بر حق معاش مردم، آزادی بیان و کرامت در برخورد با دشمنان تأکید شده است.
رئیس فرهنگستان علوم افزود: امام رضا(ع) در روایتی فرمودند «حق مسلمان بر مسلمان این است که اگر برادرش گرسنه است، او سیر نباشد». این نگاه بر عدالت اجتماعی، احترام به آزادی و مخالفت با تبعیض قومی و نژادی استوار است. در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه نیز بر حق مشورت و آزادی بیان تأکید شده است.
وی عنوان کرد: تمدن غرب با گسترش بحران‌های اخلاقی، تخریب سلامت معنوی و اجتماعی انسان در مسیر افول قرار دارد. این افول، فطرت‌های انسانی را بیدار خواهد کرد و اکنون زمان آن است که تمدن اسلامی با تکیه بر الگوی رضوی، راه نجات بشریت را نشان دهد.
مخبر ادامه داد: امروز دوباره تاریکی جدیدی در قرن ۲۱ چشم و گوش بشریت را خاموش کرده و قطعا با معنویت الهی و تعالیم وحیانی و تمسک به اهل‌بیت(ع) این هدایت بشریت را شاهد هستیم.
نقش تاثیرگذار آستان قدس در ظلم‌ستیزی
شیخ عبدالقادر آلوسی -رئیس انجمن علمای رباط محمدی عراق- در ادامه نشست اظهار کرد: کسی که پیش از همه ما از کرامت سخن گفته خداوند بوده که از کرامت انسان سخن گفته است.
وی افزود: ارزش انسان از طریق انتخاب راه اهل بیت‌ (ع) و تعامل با انسان‌های دیگری که در مسیر اهل بیت(ع) قرار دارند، محقق می‌شود. امام رضا (ع) جلوه‌گر مکتب قرآنی و نبوی هستند؛ احسان به یتیم و مسکین از جمله این جلوه‌ها است. نقش امام رضا (ع) این بود که مکتب الهی و نبوی را زنده کرده و به دردها پرداختند.
رئیس انجمن علمای رباط محمدی عراق ادامه داد: در مناظرات امام رضا (ع) مبانی صحیح عقیدتی تبیین شده است. برای کسب معنویات و فیوضات روحی باید در حرم حاضر شویم و راه رسیدن به حق و عدالت را باید در این مکان پیدا کنیم. امروز نیاز داریم که به مکتب نبوی باز گردیم و از بحران‌هایی که انسان امروز در آن به سر می‌برد نجات پیدا کنیم.
شیخ عبدالقادر آلوسی با بیان اینکه آستان قدس نقش پررنگی برای ظلم‌ستیزی و ستیز با انحراف دارد، تصریح کرد: باید سفارت‌های فرهنگی داشته باشیم تا همه امت را در اینجا گرد هم جمع کنیم، چراکه امت اسلامی ایران امام رضا (ع) را به عنوان الگو و اسوه برای خود قرار داده است.
انتهای پیام